Eryk

Imię dwuczłonowe pochodzenia północno- -germańskiego (skandynawskiego). W pierwszym członie występuje element era- (Ehre) 'zaszczyt'. W drugim, częsty w imiennictwie germańskim element -rihhi 'panowanie, władza'. Całość oznaczała króla, który zaszczytnie panuje. W piśmiennictwie imię to występuje też w formie Erarich. W języku hiszpańskim, a także włoskim bywa to imię (w formie Erico, Errico) utożsamiane z Henrykiem. Imię Eryk było częste w szwedzkiej rodzinie królewskiej.

W Polsce imię to nosili książęta pomorscy. W źródłach pod r. 1384 dwukrotnie wspominany jest biskup przemyski Eryk (raz w formie Eryk, drugi raz w formie Heryk), ale był to franciszkanin pochodzenia niemieckiego. Od imienia tego pochodzi nazwisko Herich.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Ericus, ang. Eric, duń., szw. Erik, fr. Éric, niem. Erich, nor. Eirik, ros. Erik, wł. Erico.

W wykazach hagiograficznych znajdujemy czterech świętych (lub błogosławionych), którzy nosili to imię. Wszyscy byli Skandynawami, Ukażemy tu trzech, bo tylu otoczył nimb pewnej sławy, w dziejach zaś swych krajów odegrali role poważne.

Eryk Jedvardsson nie jest mimo to postacią, o której wiedzielibyśmy zbyt wiele. Współczesnych o nim relacji nie posiadamy, a to, co podają nam późniejsze (XIII-XIV w.), nasycone już jest elementem legendarnym. Był spokrewniony z królewskimi rodami Danii, Norwegii i Szwecji. Około r. 1158 rządził niewątpliwie w tej części Szwecji, która nosi dziś nazwę Vestergötland. Przypisuje mu się udział w wyprawie do pogańskiej Finlandii, dokąd wedle późniejszych przekazów miał towarzyszyć św. Henrykowi, biskupowi Uppsali. Miał tam rzekomo założyć wiele kościołów. Nowsi historycy skandynawscy utrzymują jednak, iż odpowiadałoby to tendencjom politycznym czasów, w których powstały legendy, ale nie przystaje do wydarzeń współczesnych Erykowi. Zginął śmiercią gwałtowną w Starej Uppsali (Gamba Uppsala), która do końca XI w. była ośrodkiem religii pogańskiej w Szwecji. Utrzymuje się mniemanie, że śmierć nastąpiła w czasie walki z duńskim księciem Magnusem Henrikssonem. Niewątpliwie już w XII w. otaczano Eryka czcią, a kalendarz z Valentuna, datowany na r. 1198, wymienia go jako świętego. Prawdopodobnie około r. 1220 szczątki jego przeniesiono do katedry w Uppsali i od tego mniej więcej czasu datują się pielgrzymki wiernych do jego grobu. W rozwoju kultu mieli swój udział zapewne arcybiskupi uppsalscy, którym zależało na podniesieniu prestiżu ich stolicy. Później szerzyły ten kult brygidki szwedzkie. Przekroczył on już jednak granice kraju i morza, o czym m.in. świadczy cześć oddawana Erykowi w Gdańsku. Już w średniowieczu dniem wyznaczonym na liturgiczne wspomnienie świętego był 18 maja.

Eryk Plovpenning, król Dani. Urodził się w r. 1216 jako najstarszy syn Waldemara II oraz Berengarii Portugalskiej. Już w r. 1232 został w katedrze w Lund uroczyście koronowany jako współregent swego ojca. Gdy ten w r. 1241 zmarł, wstąpił na tron, ale nie miał na nim zasiadać w spokoju. Po stronie jego brata Abla, który jako książę Szlezwiku sprzymierzył się z domem Holsztyńskim, opowiadało się wielu ze szlachty, potem także duchowieństwo, niezadowolone z nałożonych dziesięcin. Walki trwały niemal bez ustanku. Nie odniosła skutku mediacja siostry, margrabiny Zofii, która jadąc z Brandenburgii, zmarła we Flensburgu. W r. 1249 przeciw Erykowi wystąpiła ponadto Lubeka. Niels Stigsen, biskup Roskilde, któremu Eryk skonfiskował dobra, uszedł do Lyonu, by złożyć na króla skargę u Innocentego IV. Zmąciło to stosunki z Kurią, która dotąd popierała plany króla zorganizowania wyprawy krzyżowej do Estonii. Gdy w końcu doszło pomiędzy braćmi do zawarcia pokoju, Eryk pojechał do Flensburga, by złożyć wizytę Ablowi. Nie podejrzewał wówczas niczego. Tymczasem pojmano go tam, wsadzono na statek i na fiordzie pod osłoną nocy uśmiercono. Stało się to 18 sierpnia 1250 r. To bratobójstwo, od którego Abel się odżegnywał, mocno wzburzyło opinią. Spontanicznie zaczęto zamordowanego czcić jako świętego. Pochowano go najpierw w Szlezwiku, potem w kościele klasztornym w Ringsted. Brat i następca Eryka, Krzysztof I (Christoffer), wystąpił o jego kanonizację, ale procesu nigdy nie dokończono.

Eryk Olai (Olofsson, Olsson, Upsaliensis). Urodził się w r. 1425, prawdopodobnie w samej Uppsali. Teologię studiował w Rostocku. W r. 1459 został kanonikiem przy katedrze w Uppsali. Potem jeszcze studiował w Sienie, gdzie w r. 1475 otrzymał tytuł -bakałarza inkorporowanego-. W dwa lata później objął na nowo utworzonym uniwersytecie w Uppsali katedrę teologii. Z tego czasu zostało po nim nieco pism o charakterze dydaktyczno-teologicznym. Najsłynniejszą stała się jednak jego Chronica regni Gothorum, w której odzwierciedlenie znalazły rozmaite reprezentowane przezeń tendencje polityczne, a także nieco naiwne, bezkrytyczne interpretacje podań. Mimo to Kronika sprawiła, że nazwano go ojcem historiografii szwedzkiej. Zmarł 24 grudnia 1486 r. Lud spontanicznie garnął się do jego grobu, aby uczcić tam Helge doktor Erik i Uppsala.

Eryk
 obchodzi imieniny