Pasterz, teolog, twórca „miast miłosierdzia” – św. Bazyli Wielki

Pasterz, teolog, twórca „miast miłosierdzia” – św. Bazyli Wielki
Św. Bazyli sprawuje liturgię noszącą jego imię - Meister der Sophien-Kathedrale von Ohrid, Public domain, via Wikimedia Commons
0:00
- 0:00

Benedykt XVI mówiąc o świętym, którego Kościół wspomina 2 stycznia, powiedział, że „poświęcił się on całkowicie wiernej służbie Kościołowi i wielorakim formom posługi biskupiej… Stał się ‘apostołem i sługą Chrystusa, szafarzem tajemnic Bożych, heroldem królestwa, wzorem i regułą pobożności, 'okiem' ciała Kościoła, pasterzem owiec Chrystusa, miłosiernym lekarzem, ojcem i żywicielem’”. O kim to powiedział? O św. Bazylim Wielkim, jednym z czterech wielkich ojców Kościoła Wschodniego. Żył tylko 50 lat, ale działalność duszpasterska, dorobek teologiczny, podwaliny pod wspólnotowy charakter życia zakonnego i instytucje dobroczynne, jakie zbudował są solidnymi fundamentami, na których Kościół opiera się i rozwija od ponad XVI wieków.

Bazyli urodził się w 329 roku w Cezarei Kapadockiej, obecnie Kayseri w Turcji, w zamożnej i głęboko religijnej rodzinie. Jak pobożna to była rodzina niech świadczy fakt, że wszyscy jego najbliżsi zostali kanonizowani, co jest ewenementem w historii Kościoła. I tak świętymi zostali jego babka Makryna, rodzice Bazyli i Emmelia, bracia Grzegorz z Nyssy i Piotr z Sebasty, a także siostra Makryna Młodsza.

Imiona świętych - Bazyli

Jego ojciec był retorem i prowadził szkołę, do której początkowo Bazyli uczęszczał. Na dalsze nauki udał się do Konstantynopola i Aten. Uczył się między innymi razem ze św. Grzegorzem z Nazjanzu, a nawet z Julianem, późniejszym cesarzem rzymskim.

Tę modlitwę Jan Paweł II odmawiał codziennie aż do śmierci

W roku 356 Bazyli przejął po zmarłym ojcu szkołę retoryki. Niedługo potem odbył podróż po ośrodkach życia pustelniczego i mniszego w Egipcie, Palestynie, Syrii i Mezopotamii. Jak sam napisał wtedy: „Pewnego dnia, jakby budząc się z głębokiego snu, zwróciłem się do cudownego światła prawdy Ewangelii... i zapłakałem nad moim nędznym życiem”. Przyjął chrzest w wieku 29 lat. Zafascynowany Chrystusem, postanowił poświęcić się modlitwie, rozważaniu Pisma św. i tekstów Ojców Kościoła oraz pełnieniu uczynków miłosierdzia. Razem ze swoim przyjacielem Grzegorzem z Nazjanzu założył pustelnię w Neocezarei, obecnie Niksar w Turcji i poświęcił się życiu monastycznemu. Tam zaczął pisać ‘Moralia’ i ‘Asceticon’, czyli zarys przyszłej reguły bazyliańskiej. Miała ona ogromny wpływ na wspólnotową formę życia monastycznego na Wschodzie, ale też, przez pośrednictwo św. Benedykta z Nursji, odegrała znaczącą rolę na Zachodzie. Dla Bazylego ideałem była braterska wspólnota, która żyje wiarą i modlitwą, służy Kościołowi przez pogłębioną naukę i sprzeciwianie się herezjom, a także pracuje duszpastersko i charytatywnie.

Św. Bazyli Wielki - Unknown author, Public domain, via Wikimedia CommonsŚw. Bazyli Wielki - Unknown author, P.d., via Wiki. Comm.Bazyli przyjął święcenia kapłańskie w 364 roku, a w 370 został arcybiskupem, metropolitą Cezarei Kapadockiej. Okazał się zręcznym administratorem i duszpasterzem. Był wszechstronnie wykształcony. Był dobrym mówcą, pracowitym i miłosiernym pasterzem. Swoim słowem i pismem bronił prawdziwej wiary, przede wszystkim przeciw arianom. Rozwijał naukę o Trójcy świętej, o bóstwie Chrystusa i Ducha Świętego.

Bazyli dbał również o liturgię. Wprowadził do niej psalmy. Ułożył też liturgię eucharystyczną, która do dzisiaj jest stosowana w Kościele wschodnim.

Trzy modlitwy za wstawiennictwem Archaniołów

Był biskupem rozległej diecezji. Dbał o swoich wiernych, piętnował zło, ujmował się za biednymi i zepchniętymi na margines. Interweniował u władz, aby ulżyć cierpieniom ludności, zwłaszcza w czasach klęsk żywiołowych. Był wzorem pasterza zatroskanego o wiernych, nie tylko przez nauczanie prawdziwej wiary, ale też przez uczynki miłosierdzia. Wznosił hospicja dla potrzebujących pomocy, chorych i pielgrzymów. Utworzył swego rodzaju ‘miasto miłosierdzia’, nazwane ‘Bazyliada’, które było zaczątkiem późniejszych instytucji szpitalnych i ośrodków opieki nad chorymi.

Bazyli Wielki i Grzegorz z Nazjanzu

Bazyli zmarł 1 stycznia 379 roku. W ikonografii ukazywany jest jako biskup w stroju pontyfikalnym. Jego atrybuty to: czaszka, księga, model kościoła, paliusz i rylec.

DEON.PL

Wcześniej duszpasterz akademicki w Opolu; duszpasterz polonijny i twórca Jezuickiego Ośrodka Milenijnego w Chicago; współpracownik L’Osservatore Romano, Studia Inigo, Posłańca Serca Jezusa i Radia Deon oraz Koordynator Modlitwy w drodze i jezuici.pl;

Tworzymy DEON.pl dla Ciebie
Tu możesz nas wesprzeć.
ks. Antoni Żurek
Bazyli Wielki (325-379) pochodził z rodziny chrześcijańskiej, z której wyszło wielu świętych (np. Grzegorz z Nyssy czy Makaryna). Po głębokich studiach retoryki, filozofii, a nawet medycyny przyjął chrzest i zapragnął zostać pustelnikiem. Powołano go jednak...

Skomentuj artykuł

Pasterz, teolog, twórca „miast miłosierdzia” – św. Bazyli Wielki
Wystąpił problem podczas pobierania komentarzy.
Nikt jeszcze nie skomentował tego wpisu.