Kościół za pokutę

Kościół za pokutę
Sklepienie kościoła w Stopnicy
Katarzyna Wydra/Plenerownia

 

Kościół w Stopnicy został w prawie 80% zniszczony w czasie działań wojennych w 1944 roku. Dzięki zachowanej dokumentacji po wojnie udało się go odbudować i dziś, gdy patrzymy na niego z zewnątrz nie dostrzegamy, że tak naprawdę w dużej mierze mamy do czynienia z rekonstrukcją.

Kościół za pokutę - zdjęcie w treści artykułuŚwiątynia śś. Piotra i Pawła w Stopnicy została wzniesiona w XIV wieku. Należy do grupy kościołów ufundowanych przez króla Kazimierza Wielkiego w ramach pokuty za zabójstwo księdza Marcina Baryczki. Kościoły te zostały wzniesione w stylu gotyckim i wyróżniają się charakterystycznymi cechami architektonicznymi: zazwyczaj są dwunawowe i mają palmiaste sklepienia, wsparte na smukłych filarach. Do grupy tej należy m. in. kolegiata w Wiślicy, kościół w Zagościu, Niepołomicach oraz św. Krzyża w Krakowie.

Czarne dni dla stopnickiego kościoła nastały pod koniec II wojny światowej, kiedy został ostrzelany i zbombardowany. Na szczęście udało się go odbudować i dziś wciąż zachwyca swoją zgrabną i zwartą sylwetką. Inaczej prezentuje się wnętrze, które jest dość skromne i niemal w całości nowe.

Kościół za pokutę - zdjęcie w treści artykułu nr 1

Ze starego kościoła zachowały się zworniki, czyli elementy umieszczane na przecięciu żeber. W Stopnicy są one bogato dekorowane. Znajduje się wśród nich herb miasta, ziemi dobrzyńskiej (głowa brodatego mężczyzny, czasem interpretowana jako wizerunek Kazimierza Wielkiego), Kujaw (półorzeł, półlew), Wielkopolski (głowa tura na hełmie) i inne. Właściwe odczytanie treści zworników jest dziś utrudnione, gdyż po wojnie ich układ odtworzono z rozbitych fragmentów.  

Do gotyckich zabytków należy także antependium ołtarza, przedstawiające krzyż na półkolistej arkadzie, w stronę którego zwracają się hełmy z klejnotami herbów wielkopolski i Ziemi Dobrzyńskiej.

W prezbiterium po obu stronach tabernakulum znajdują się nowe rzeźby patronów kościoła: św. Piotra i Pawła. Na uwagę zasługują dwa wiszące tam obrazy: Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej oraz św. Anny Samotrzeć

Kościół za pokutę - zdjęcie w treści artykułu nr 2Teza o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny, przez stulecia będąca przedmiotem zażartych polemik i podziałów w łonie Kościoła została oficjalnie uznana za dogmat dopiero w 1854 oku.. W średniowieczu jej gorącymi propagatorami byli franciszkanie, a w epoce nowożytnej jezuici. Na potrzeby Niepokalanie Poczętej zaadaptowano wizerunek Niewiasty apokaliptycznej, inspirowany fragmentem z „Objawienia św. Jana” (Ap 12, 1): „I wielki znak ukazał się na niebie: / Niewiasta w słońce obleczona, / I księżyc pod jej stopami, / a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu”. Przedstawienie to wzbogacano różnymi symbolami z Pisma św., które odnoszono do Marii. Na obrazie w Stopnicy są to np.: słońce – Electa ut sol – „ Wybrana jak słońce” (Pnp 6, 10); księżyc - Pulchra ut luna – „Piękna jak księżyc” (Pnp 6, 10); brama - Porta caeli – „Brama do niebios” (Rdz 28, 17); lustro - Speculum sine macula – „Zwierciadło bez skazy” (Mdr 7, 26). Widać tam także elementy odnoszące się do „Litanii loretańskiej”: gwiazdę zaranną, wieżę („wieżo Dawidowa”, „wieżo z kości słoniowej”).

W XVII wieku w Hiszpanii malarze zaczęli malować Marię w białej sukni i błękitnym płaszczu. Po Europie krążyło wiele grafik, które służy malarzom jako wzór do naśladowania.

  

W barokowej kaplicy dobudowanej do nawy znajduje się wsławiony łaskami wizerunek Matki Boskiej Stopnickiej. Pod względami ikonograficznymi należy on do typu Hodegetrii.

 

W nawie wiszą dwa obrazy przedstawiające śś. Piotra i Pawła. Do nowego wyposażenia należy również figura błogosławiącego Chrystusa oraz św. Józefa.

Tworzymy DEON.pl dla Ciebie
Tu możesz nas wesprzeć.

Skomentuj artykuł

Kościół za pokutę
Wystąpił problem podczas pobierania komentarzy.
Nikt jeszcze nie skomentował tego wpisu.