Unaocznić Niewidoczne

Unaocznić Niewidoczne
(fot. Schubbay / wikipedia commons)
Logo źródła: Posłaniec Józef Bremer SJ

Do bazyliki w Vierzehnheiligen liczne pielgrzymki przybywają nie tylko z prośbami do świętych patronów tego kościoła, ale by pokłonić się Nowonarodzonemu, radującemu nas swoim unaocznionym w szopce przyjściem.

Na najstarszych, pochodzących z IV w. przedstawieniach narodzenia Jezusa Chrystusa widzimy Dziecię Jezus w otoczeniu wołu i osła. Scena ta nawiązuje do tekstu proroka Izajasza (1, 3): Wół rozpoznaje swego pana i osioł żłób swojego właściciela. Tradycja dzisiejszych szopek pochodzi od św. Franciszka z Asyżu. W roku 1223 w miejscowości Greccio kazał on przyprowadzić wołu i osła, aby - jak pisze jego biograf - doświadczyć wszystkimi zmysłami, jak wielkiej biedy doznał Jezus, gdy położono Go na sianie w otoczeniu zwierząt. Okoliczni mieszkańcy ustawili wokoło żłóbka świece, śpiewali pieśni, a noc Bożego Narodzenia stała się jasna jak dzień. Napełniony radością św. Franciszek poczuł się przeniesiony do Betlejem.

Z początkiem XIV w. w szopkach pojawiają się figurki Dzieciątka, Maryi, Józefa, pasterzy, Trzech Króli. Szopki są ustawiane nie tylko w kościołach, lecz także w bogatych domach prywatnych. W czasach kontrreformacji (XVII w.) oprócz szopek stojących spotykamy ruchome szopki mechaniczne, wyposażone w figurki z wosku, gliny, alabastru, szkła, korzeni, metalu, kości słoniowej.

Od grudnia do lutego można oglądać szopkę w bazylice Czternastu Świętych Wspomożycieli w Vierzehnheiligen (Górna Frankonia, diecezja Bamberg). Opiekę duszpasterską nad bazyliką i licznymi grupami przybywających tutaj pielgrzymów sprawują ojcowie franciszkanie.

DEON.PL POLECA

W XV wieku pasterz z górnofrankońskiego, cysterskiego klasztoru Langheim zobaczył podczas dwóch objawień Dzieciątko Jezus leżące na polu. W trzecim objawieniu widział to samo Dzieciątko w otoczeniu 14 małych dzieci. Ci powiedzieli mu, że są Świętymi Wspomożycielami i chcą na tym miejscu doznawać czci. Kult świętych Wspomożycieli, których wstawiennictwo u Boga Kościół uznał za wyjątkowo skuteczne szczególnie w wypadku chorób i trudnych sytuacji, był już w tym czasie znany w Austrii i w Bawarii. Do ich grupy zalicza się: święte Barbarę, Małgorzatę i Katarzynę oraz świętych Błażeja, Dionizego, Cyriaka, Erazma, Krzysztofa, Eustachiusza, Idziego, Achatiusza, Wita, Pantaleona i Grzegorza. Prawie wszyscy ponieśli śmierć męczeńską za panowania cesarza Dioklecjana (na przełomie III i IV w.). W Polsce przedstawienia Czternastu Świętych spotykamy m.in. w Lubawce, Kłodzku, Trzebnicy i Oleśnie Śląskim.

Stojąca obecnie na miejscu wspomnianych objawień bazylika Czternastu Świętych Wspomożycieli pochodzi z XVIII w. i jest zaliczana do pereł architektury rokokowej. Ogromne freski na suficie bazyliki, gwiazda betlejemska umieszczona nad miejscem objawień przypominają o narodzeniu Jezusa Chrystusa. Cała bazylika nawiązuje do tajemnicy Bożego Narodzenia, wskazując na jedynego Wspomożyciela - Jezusa Chrystusa, otoczonego swoimi świętymi.

Idea obecnej szopki w bazylice Czternastu Świętych Wspomożycieli pochodzi od o. Dominika Lutza OFM. Tło szopki stanowią typowe fasady domów, stodół, stajni, kościołów spotykane w miasteczkach i wioskach Górnej Frankonii. Pierwszy plan to zmieniające się kolejno biblijne sceny: Zwiastowanie, Nawiedzenie św. Elżbiety, szukanie gospody w Betlejem, Narodziny Jezusa Chrystusa, Pokłon Trzech Króli, ucieczka do Egiptu, wesele w Kanie Galilejskiej. Scena Zwiastowania (jako pierwsza) jest ustawiana w pierwszą niedzielę Adwentu. Szopka jest rozbierana po święcie Ofiarowania Pańskiego (2 II), a w ostatnim tygodniu wszystkie figurki są w niej prezentowane.

Panorama bożonarodzeniowej szopki rozciąga się w drzwiach południowego portalu bazyliki, którego powierzchnia 2x3 m może zostać - w razie potrzeby - powiększona o kolejne 2x8 m do wnętrza bazyliki. Portal tworzy stałą ramę dla kolejnych, zmieniających się scen.

Promieniujące indywidualnością i powagą, a zarazem pozbawione kiczu figurki wysokości 30-50 cm wykonał o. Ottmar Strasser OFM. Głowy, ręce i nogi postaci są wyrzeźbione z lipowego drzewa i połączone drucianą konstrukcją. Dzięki temu figurki są odpowiednio giętkie i można je ustawiać w różnych pozycjach - od stojącej po klęczącą lub pochyloną, od wyrażającej zdziwienie po smutek. Ubrania dla nich uszyła mistrzyni krawiecka - s. Gerlinde Windolph, franciszkanka. Wzory dla typowo frankońskich ubrań, a także najdrobniejsze krawieckie detale zostały skopiowane z zachowanych starych rycin okolicznych strojów ludowych.

Szopkę w bazylice Czternastu Świętych Wspomożycieli licznie odwiedzają nie tylko katolicy czy protestanci, lecz także osoby niewierzące. Pełni ona rolę ekumeniczną. Ukazuje radosną tajemnicę działania Boga w historii świata i zgodę wybranych ludzi na to działanie - Abrahama, króla Dawida, Maryi, Józefa, Elżbiety. Chodzi przy tym nie tylko o unaocznienie niepojętej dla rozumu Tajemnicy, lecz o uzmysłowienie prawdy, dotykającej naszego serca, naszych uczuć: Nieogarniony Bóg w małej ziemskiej przestrzeni obdarowuje nas swoim przyjściem. Szopki w pełni tę prawdę ukazują, czyniąc nam ją bliską, tak jak św. Franciszkowi.

Tworzymy DEON.pl dla Ciebie
Tu możesz nas wesprzeć.

Skomentuj artykuł

Unaocznić Niewidoczne
Wystąpił problem podczas pobierania komentarzy.
Nikt jeszcze nie skomentował tego wpisu.