Sobór na Krecie będzie "historycznym ruchem ku jedności"

Kościół prawosławny na świecie rozpocznie na Krecie historyczny ruch ku jedności - stwierdza oświadczenie Patriarchatu Konstantynopolskiego, ogłoszone 15 czerwca, w przededniu Świętego i Wielkiego Soboru Wszechprawosławnego, który rozpocznie się na tej greckiej wyspie. Zapowiada również, że patriarcha Bartłomiej przybędzie tam już dzisiaj wczesnym popołudniem, podczas gdy zwierzchnicy i delegacje innych Kościołów lokalnych są tam spodziewani jutro, czyli w dniu otwarcia tego zgromadzenia

Komunikat nie odnosi się ani słowem do zapowiedzi bojkotu obrad spotkania na Krecie przez pięć spośród 14 ogólnie uznanych autokefalicznych Kościołów prawosławnych, łącznie z największym z nich - Rosyjskim. Nie skomentowano także krytycznych uwag, jakie pod adresem dokumentów przyszłego Soboru zgłosiły te Kościoły, które zapowiedziały, że nie wezmą w nim udziału: Bułgarski, Antiocheński, Gruziński, Serbski i Rosyjski. Dokument przypomniał jedynie, że poszczególne "punkty porządku dziennego [przyszłego Soboru] opracowywano w ciągu ponad 50 lat na posiedzeniach międzyprawosławnych komisji przygotowawczych i przedsoborowych konferencji wszechprawosławnych".

Oświadczenie zwraca ponadto uwagę, że w ramach przygotowań do przyszłego Soboru patriarcha Bartłomiej "zwołał Synaksis [zebranie] głów i delegacji autokefalicznych Kościołów prawosławnych w ośrodku Patriarchatu w Chambésy koło Genewy w dniach 21-28 stycznia 2016". Zapowiedziano także, że 17 czerwca zbierze się na Krecie "mała" Synaksis zwierzchników kościelnych.

Święty i Wielki Sobór Wszechprawosławny będzie obradował w dniach 16-26 czerwca na Krecie z udziałem większości spośród 14 powszechnie uznanych autokefalicznych (niezależnych) Kościołów prawosławnych, m.in. Polskiego. Z udziału zrezygnowały, jak dotychczas, biskupi Patriarchatów: Antiocheńskiego, Bułgarskiego, Gruzińskiego, Moskiewskiego (Rosyjskiego) i Serbskiego, choć ten ostatni oznajmił dwa dni temu, że "wniesie pozytywny wkład w prace soborowe".

W czasie liturgii w klasztorze Konia na Krecie metropolita czarnogórski i nadmorski Amfilochiusz - jeden z najwyższych hierarchów Patriarchatu Serbskiego - powiedział 12 bm., że "Sobór odbędzie się w tym właśnie miejscu z udziałem wszystkich Kościołów prawosławnych". Zdaniem służby prasowej przyszłego Soboru słowa te "uwzględniają" tekst przesłania, jakie patriarcha serbski Ireneusz przesłał Bartłomiejowi z okazji jego imienin. Zwierzchnik serbskiego prawosławia napisał, że jego Kościół "wniesie swój pozytywny wkład w pracę Świętego i Wielkiego Soboru na Krecie".

Wcześniej, 9 czerwca media podały, że Serbski Kościół Prawosławny w liście do Bartłomieja uznał, że "widzi przeszkody w udziale" w Soborze i "proponuje odłożenie go na pewien czas".