Zmiany klimatyczne w świetle ostatniej encykliki

Bez nawrócenia i bez uporządkowania relacji między człowiekiem a światem, Bogiem i drugim człowiekiem nie jest możliwe wypracowanie mądrej i gwarantującej sensowną przyszłość ekologii chrześcijańskiej - mówił ks. prałat Tomasz Trafny z Papieskiej Rady Kultury podczas zorganizowanej w Sejmie konferencji "Zrównoważony rozwój i zmiany klimatyczne w świetle Encykliki Ojca Świętego Franciszka Laudato Si". Jego organizatorem był Parlamentarny Zespół ds. Zrównoważonego Rozwoju Europy.

Celem konferencji była m.in. refleksja nad wyrażoną w encyklice zachętą papieża Franciszka do prowadzenia dialogu na temat zagrożeń współczesnej ekologii.

Emerytowany biskup łomżyński Stanisław Stefanek odczytał list przewodniczącego Episkopatu Polski abp. Stanisława Gądeckiego do uczestników konferencji. Abp Gądecki wyraził zadowolenie, że nauczanie Kościoła zostanie podjęte w Sejmie przez teologów, przyrodników i polityków. Wyraził też wdzięczność za podjęcie podstawowej problematyki w obecnej encyklice papieża Franciszka, ale też za "prośbę aplikacji wyrażonych tam treści do spraw konkretnych - takich jak rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo, problemy klimatu i energetyki".

Ks. prałat Tomasz Trafny z Papieskiej Rady Kultury podkreślił, że encyklika "Laudato si" spotkała się z ogromnym zainteresowaniem, a wiele osób "przyjęło z ogromnym entuzjazmem ideę namysłu nad problemami ekologii". Jak jednak zaznaczył, poważna lektura encykliki pokazuje, że nie jest to tekst techniczny o ekologii, ale tekst z pogranicza nauki społecznej Kościoła, antropologii i teologii stworzenia. Jest to tekst bardzo rozbudowany i bardzo ciekawy w swojej strukturze. Wywołał on poruszenie, a nawet słowa krytyki również wśród samych katolików, na pewno nie można wobec niego przejść obojętnie.

Prelegent wskazał też m.in. na kilka fundamentalnych koncepcji papieskiej encykliki, jak solidarność stworzeń i ich powszechna komunia; powierzona człowiekowi odpowiedzialność za dzieło stworzenia, kontemplacja i wdzięczność za wszystko to, co istnieje; zasada wspólnego dobra i odejście od postawy konsumpcjonizmu; sprawiedliwość międzypokoleniowa; zasada wyższości etyki nad technologią.

To wszystko zdaniem ks. Trafnego sprawia, że chrześcijaństwo może podjąć refleksję na temat ekologii w sposób bardzo zrównoważony. Trzeba jednak przy tym podkreślać, że podstawowym elementem w zrozumieniu poprawnej wizji ekologii jest idea "ekologii serca". - Bez nawrócenia i właściwego spojrzenia na stworzenie, bez uporządkowania relacji między człowiekiem a światem, człowiekiem a Bogiem, człowiekiem a drugim człowiekiem - nie jest możliwe wypracowanie wrażliwej, mądrej i gwarantującej sensowną przyszłość ekologii chrześcijańskiej - podkreślił ks. Tomasz Trafny.

Obecny w Sejmie dyrektor Radia Maryja o. Tadeusz Rydzyk podziękował parlamentarzystom z Zespołu ds. Zrównoważonego Rozwoju Europy za odwagę w zorganizowaniu konferencji. Jak mówił, "droga do źródła wiedzie pod prąd", a "my idziemy do źródła, tym źródłem jest Jezus Chrystus". - Alleluja i pod prąd, bo z prądem to podobno niektóre ryby płyną, ale raczej nieboszczki i przeróżne śmieci - stwierdził. - A jak mówią źle, to żeby tylko nie mylili nazwiska - dodał.

Jak stwierdził, najpierw należy dziękować Bogu za stworzenie. - W Starym Testamencie dwa słowa są charakterystyczne, gdy czytamy o stworzeniu świata. Bóg stworzył, a potem zobaczył, że było to dobre. A gdy stworzył człowieka, to okazał się on bardzo dobry. I powiedział Pan Bóg "Rozmnażajcie się", rozwijajcie się. Brak rozwoju to taki grzech jak zabijanie. Stąd właśnie ekologia i dzisiejszy temat. Tak ja odbieram encyklikę Ojca Świętego - wyjaśnił.

O ekologii rodziny w nawiązaniu do encykliki papieża Franciszka mówił ks. prof. Paweł Bortkiewicz. Skrytykował światowe trendy dotyczące polityki demograficznej i kontroli urodzeń. Wskazywał m.in., że nie brakuje międzynarodowych nacisków na kraje rozwijające się, polegające na uzależnianiu pomocy gospodarczej od zastosowania określonej polityki "zdrowia reprodukcyjnego".

- Eugenika, kontrola urodzeń, medycyna reprodukcyjna, czy leczenie niepłodności w warunkach prawno-politycznych naszego kraju i nie tylko - za każdym z tych zakamuflowanych pojęć mamy do czynienia z realnym niszczeniem życia - mówił ks. prof. Bortkiewicz.

Mówił też m.in., że w kwestii restrukturyzacji poszczególnych gałęzi przemysłu, w tym np. górnictwa, nie można ulegać logice rynku, ale trzeba uwzględnić to, co sugerował papież Benedykt XVI - zastąpić ją logiką daru, której konkretnym wyrazem powinna być solidarność.

Jeżeli zabraknie solidarności wobec ludzi objętych restrukturyzacją, to staną się oni "bardzo znaczącą rzeszą społeczeństwa zmarginalizowanego" - przestrzegał prelegent.

Jak zaznaczył, aby działać na rzecz ochrony środowiska, należy uwzględnić podnoszone przez Kościół normy prawa naturalnego i system wartości oparty na dostrzeganiu godności człowieka. Działanie to nie może mieć charakteru wyłącznie utylitarnego. Niezmienne jest "uwzględnienie normy moralnej, skupionej na afirmacji wartości człowieka i rodziny, afirmacji ich godności". - Wyznacza to kierunek działań, także politycznych - dodał.

Poseł PiS Jan Szyszko, przewodniczący Zespołu i były minister środowiska nawiązał do nowatorskiego projektu geotermii realizowanego w Toruniu. Uznał go za przykład sukcesu w zakresie odnawialnych źródeł energii.

- To jest jeden z rekordów świata - tyle ton gorącej wody, kilkaset, a nawet ponad tysiąc ton jednego otworu wydobywczego. Minimum kilkaset ton wody o temperaturze powyżej 60 stopni na jedną godzinę! Można sobie wyobrazić, ile trzeba by zużyć elektryczności, żeby podgrzać wodę w takiej ilości, do takiej temperatury na jedną godzinę - tłumaczył.

Organizatorami konferencji "Zrównoważony rozwój i zmiany klimatyczne w świetle Encykliki Ojca Świętego Franciszka Laudato Si" były Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Parlamentarny Zespół ds. Zrównoważonego Rozwoju Europy, Klub Parlamentarny PiS, Stowarzyszenie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski, NSZZ "Solidarność" oraz Samodzielna Pracownia Oceny i Wyceny Zasobów Przyrodniczych SGGW w Warszawie.