Kraków: Abakanowicz w Muzeum Narodowym

Od 19 czerwca w Muzeum Narodowym w Krakowie prezentowane będą prace Magdaleny Abakanowicz - jednej z najwybitniejszych artystek II połowy XX wieku.

Magdalena Abakanowicz studiowała na warszawskiej ASP w latach 1950-1954. Po zakończeniu nauki, w latach 60. wypracowała swoją własną, indywidualną technikę, w której za pomocą tkaniny - tradycyjnie bliższej malarstwu – zaczęła tworzyć autonomiczne, rzeźbiarskie, monumentalne prace, odnoszące się do szeroko pojętej tożsamości człowieka zarówno w wymiarze uniwersalnym, jak i prywatnym, żeby nie powiedzieć intymnym.

Poza charakterystycznymi dla niej „abakanami”, dużych rozmiarów strukturami podwieszanymi zazwyczaj pod sufitem galerii, artystka realizowała od lat 70. rzeźby odpowiadające swoim kształtem postaci ludzkiej, które ustawiała w wieloelementowe „zbiory”. Tłumy wykonanych z tkaniny posągowych postaci bez głów, stojących albo skulonych na ziemi z odsłoniętymi plecami, zachwycały międzynarodową publiczność, w tym oczywiście krytyków, kuratorów i historyków sztuki, czego wyrazem był Złoty Medal wręczony artystce na Biennale Sztuki w Sao Paulo w 1965 roku. Od tego czasu, nieprzerwanie rozwija się światowa kariera Abakanowicz, która do dnia dzisiejszego próbuje swoich sił w rozmaitych tworzywach, dążąc do podejmowania tematów uniwersalnych, ujmowanych często z perspektywy osobistych doświadczeń.

Wystawa prac Magdaleny Abakanowicz w Muzeum Narodowym w Krakowie będzie przeglądem jej twórczości od lat 60. do początku XXI wieku, zrealizowanym na podstawie wybranych prac z jej ogromnego dorobku. Zostaną na niej zaprezentowane takie prace artystki jak: wykonany w charakterystycznej dla niej technice Abakan okrągły (1967) czy tłum rzeźbionych w tkaninie postaci bez twarzy – Plecy (1976). W Muzeum będzie można obejrzeć spektakularną Embriologię, prezentowaną na indywidualnej wystawie Abakanowicz w Pawilonie Polskim na Biennale Sztuki w Wenecji (1980) oraz namalowane przez rzeźbiarkę obrazy z cyklu Twarze nie będące portretami (1983).

Prezentacja w Muzeum Narodowym w Krakowie jest pierwszą dużą wystawą Magdaleny Abakanowicz w tej instytucji. Pozwala zetknąć się z pracami reprezentującymi wybrane wątki jej twórczości. Nie jest to jednak typowa wystawa retrospektywna. Została ona zrealizowana jako swego rodzaju całościowe dzieło, swoisty Gesamtkunstwerk. W odróżnieniu jednak od wywodzących się z epoki baroku monumentalnych wydarzeń nie ma na celu jedynie zachwycać splendorem. Oglądając tę monumentalną, lecz także oszczędną i minimalną w formie wystawę, dobrze pamiętać że alegoria wykorzystywana w realizowaniu pompatycznych spektakli służyć może nie tyle powtarzaniu, co ujawnieniu i przekształceniu dotychczasowych znaczeń.

Warto spróbować doświadczyć sztuki Abakanowicz wszystkimi zmysłami, może to bowiem prowadzić do odkrycia wielu nieoczekiwanych treści, których jest tyle, ilu widzów odwiedzających wystawę. Warto także zwrócić uwagę na towarzyszący prezentacji katalog – swoiste jej przedłużenie – w którym przedstawione zostały nie tylko pokazane na wystawie prace, lecz także różne sposoby widzenia tej bogatej twórczości.