Beata

Żeńska forma imienia BEAT. W Polsce imię znane od XIV w., wymawiane: Biejata (1392), Biata, Bieta, Biejta. Używane były spieszczenia: Biejatka (1389), Bietka (1360), Biechna (1418). Bieta występuje także jako skrócenie imienia Elżbieta.

Z historii Polski znana jest Beata z Kościeleckich (1515-1576), żona Eliasza Ostrogskiego, a matka Halszki (Elżbiety) z Ostroga.

Odpowiedniki obcojęz.: łac., niem., wł. Beata, fr. Béate.

Święte, wspominane pod tym imieniem w martyrologiach, nie są postaciami, o których historycy mogliby nam wiele powiedzieć. O pierwszej, wymienionej w Martyrologium Rzymskim pod dniem 8 marca w licznej grupie męczenników afrykańskich, przypuszczają nawet, że znalazła się tam wyłącznie na skutek zniekształcenia nazwy miejscowej Beroeae. Pozostaje druga:

Beata, męczennica z Sens. Miała ze swym bratem (-), Sankcjanem, przybyć do Sens z Hiszpanii. W Sens w każdym razie poniosła śmierć za wiarę 29 czerwca 277 r. Grób jej pokazywano w pobliżu miasta; później zbudowano nad nim kościół. W r. 877 biskup Ansegis przeniósł relikwie do miasta. Prawdopodobnie w tym też czasie powstała Passio, trudne do oddzielenia połączenie tego, co wydaje się pochodzić z miejscowych tradycji, i tego, co było wymysłem hagiografa. Odtąd zawsze już czczona była w Sens i zachowała w kalendarzach upamiętniający ją dzień. W tym samym dniu czczona jest jakaś Beata-Benedykta w Avrolles (dep. Yonne); prawdopodobnie nie należy jej utożsamiać z męczennicą z Sens.