Krystyna

Jest to żeńskie imię pochodzenia łacińskiego (zob. KRYSTYN).

W Polsce poświadczone od XIII w. Nosiła je m.in. żona Władysława II, córka cesarza Henryka IV. W języku staropolskim imię to przejęto jako Krzysztyna, Krystyna oraz Kierstyna. Formy skrócone to: Krystka, Krzyszka, Krysia, Krynia.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Cristina, Christina, ang. Christina, Cristina, fr. Christine, niem. Christine, Christina, ros. Christina.

Święte i błogosławione, które nosiły to imię, jedenaście razy pojawiają się w martyrologiach i innych wykazach hagiograficznych. Tu przedstawimy trzy sylwetki:

Krystyna z Tyru lub Bolzano (Włochy). Wspominana w Martyrologium Rzymskim pod dniem 24 lipca. Badania archeologiczne wskazywałyby na wczesny kult tej bliżej nie znanej męczennicy. Odpowiadałoby to wzmiankom w synaksariach wschodnich. Natomiast wczesne martyrologia łacińskie (z Lyonu, Adona) złączyły prawdopodobnie w jedną dwie odrębne wzmianki. Potem świętej dorobiono legendę, podobną w niejednym motywie do legendy o św. Barbarze. Jest więc w niej znowu ojciec, poganin, który nadaremnie przynagla, a potem torturuje córkę, bo chciałby ją oddać na służbę bożkom; jest także wieża, ciemnica, najrozmaitsze wyszukane męczarnie itd. Cokolwiek by można powiedzieć o tej legendzie, należy stwierdzić, że przyczyniła się ona walnie do rozpowszechnienia czci św. Krystyny. Jej kult był w średniowieczu jednym z najbardziej intensywnych. Zaznaczył się także w wyrazisty sposób w sztukach plastycznych. Wystarczy wspomnieć, że świętą Krystynę spotykamy na słynnych mozaikach raweńskich.

Krystyna Przedziwna (Admirabilis). Urodziła się w r. 1150 w Brustem, w belgijskiej Limburgii. Zrazu była skromną pasterką. Około r. 1182 popadła w poważną chorobę. Gdy uznano ją za zmarłą, nagle odzyskała przytomność. Wiodła potem życie wypełnione umartwieniami i niezwykłymi zjawiskami. Usunęła się wówczas do swej przyjaciółki Iwety i przebywała u niej na zamku w Looz, następnie w St. Truiden (St. Trond). Zmarła w r. 1224. Jej życiorys, będący przedmiotem historyczno-teologicznych dyskusji, sporządził Tomasz z Cantimpré. Wspomnienie obchodzone było w dniu 24 lipca.

Krystyna ze Stommeln. Urodziła się w r. 1242 w miejscowości położonej między Kolonią a Neuss. Gdy miała jedenaście lat, doznała pierwszej wizji Chrystusa. Przez rok przebywała u beginek w Kolonii. Pozostawała następnie w swej rodzinnej miejscowości pod opieką rektora Jana. W r. 1267 zetknęła się z Piotrem z Gotlandii. Wybitny dominikanin pozostawał w kontakcie z mistyczką do r. 1286. On też opisał najrozmaitsze przeżycia Krystyny. W r. 1269 otrzymała łaskę stygmatów. Zmarła 6 listopada 1312 r. Pochowano ją zrazu na cmentarzu w Stommeln, później jednak ciało jej przeniesiono do miejscowego kościoła. Od r. 1584 przechowywane jest w Nideggen nad rzeką Roer. Kult błogosławionej zaaprobował w r. 1908 Pius X.