Albin

To imię wywodzące się z łacińskiego cognomen Albinus, bardzo dobrze poświadczone już od V w. przed Chr., zarówno jako imię męskie, jak i żeńskie (Albina). Łac. Albinus utworzony został za pomocą przyrostka -inus, tworzącego cognomina od gentiliciów (nazw rodowych) rodziców, w danym wypadku od nomen gentile Albus. Ze swej strony Albus to użyty w funkcji cognomen, a potem nomen gentile, przymiotnik albus 'biały'. Jako przydomek wyraz ten służył do określenia człowieka o jasnych włosach, oczach lub rzucającej się w oczy jasnej cerze.

W Polsce imię Albin spotykamy pod koniec XIV w. (1387 r.), później jest to imię rzadkie. Równie rzadko używane bywa odpowiednie imię żeńskie - Albina. Pewną popularność zyskują one na wsi w XIX i XX w.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Albinus, ang. Alban, Alben, Albin, Aubyn, fr. Albin, Aubin, niem. Albin, hiszp., wł. Albino.

Święci, którzy w dziejach Kościoła pojawiają się pod tym imieniem, są dość liczni. Słabo są jednak rozpoznawalni przez mgłę zamierzchłych czasów. Wystarczy dlatego przedstawić tu tylko jednego, dobrze poświadczonego w źródłach historycznych.

Albin (Aubin), biskup Angers. Urodził się w r. 469 w okolicach Vannes, we Francji. Wcześnie wstąpił do klasztoru, który trudno dziś zidentyfikować. Przez 25 lat był tam opatem. W r. 529 powołany został na stolicę biskupią w Angers. Objąwszy ją, walczył energicznie o poprawę obyczajów, piętnując m.in. rozpowszechnione wówczas kazirodztwo. W związku z tym brał czynny udział w synodach w Orleanie, jeździł do Cezarego z Arles oraz do króla Childeberta I, który go bardzo cenił. Zmarł 1 marca 550 r. Wcześnie zaczęto go czcić jako świętego. Niemal współczesny mu Wenancjusz Fortunat, biskup pobliskiego Poitiers, opisał jego życie. Niestety, opis ten niemal całkowicie utkał z cudowności. Natomiast Grzegorz z Tours wzmiankuje już o istnieniu bazyliki pod jego wezwaniem. Kult ten rozszerzył się z czasem także na inne kraje, m.in. na Polskę, gdzie jeszcze do reformy Piusa X Albin miał swoje miejsce w oficjach własnych kilku diecezji.

Źródła w BHL 234-237. Literatura w Catholicisme 1 (1948), 1012 n. oraz w LM 1 (1977), 307. - O kulcie: w Polsce Vies 3 (1941), 14 oraz Radoński, 12. - Ikonografia w LCI 5 (1973), 77 n.